Kowalowice

    W 1795 r., wg. kronikarza Zimmermanna, Kowalowice należały do rodziny von Salich i von Siegroth. Do pierwszych należały majątki w powiecie sycowskim: Działosza, Drołowice, Wielowieś. Natomiast do rodziny von Siegroth należały majątki Nowy Dwór i Wielowieś Górna. Zimmermann stwierdził, że w Kowalowicach istnieje pałac wraz z folwarkiem. w Radziejowicach w kościele znajduje się epitafium Hansa Alberta von Siegroth z 1768 r. W 1805 r. Kowalowice stały się własnością rodziny Henckel von Donnersmarck i były w ich posiadaniu do II wojny światowej. W 1917 r. rezydentką hrabiego była hrabina Sophie von Donnersmarck z domu hrabina Stolberg (pełnomocnikiem prawnym był Bitta, nadinspektorem Lokay, zarządcą lasu Reigber, podskarbim Lampa) . Za jego "panowania" majątek urósł do bardzo dużych rozmiarów. Obejmował on majątek ordynacji Gręboszów z folwarkami Stary Gręboszów i Folwarczno- szlacheckie dobra rycerskie w Kowalowicach i Rychnów z folwarkiem Dolnym Rychnowem. W 1926 r. generalnym pełnomocnikiem właściciela posiadłości był Alexander Baron von Roenne, dyrektorem dóbr Lokay, dyrektorem lasów Weiss, podskarbim Lampa. Lampa i Weiss pełnili swoje funkcje jeszcze w latach 1930 i 1937.

Do roku 1891 Kowalowice obejmowały 891ha.

W opisie Kowalowic z 1795r. wymienione są następujące budynki:

- 1 wielkopańskie mieszkanie,

- 4 domy mieszkalne,

- 1 dom leśniczego,

- 2 domy pastora,

- 2 budynki szkolne,

- 1 karczma,

- 14 zagród służebnych,

- 3 Freygartnern,

- 23 Dreschgartnern,

- 4 zamieszkałe domy dożywotników,

- 2 domy młynarzy wodnych,

- 2 domy owczarzy,

- 1 dom mieszkalny kowala.

 

W Kowalowicach mieszkało 50 gospodarzy, 1 ewangelicki i katolicki proboszcz, 1 ewangelicka i 1 katolicka szkoła (Schulbedienten), 1 (adlichen Pachter) szlachecki dzierżawca, 1 zarządca dóbr państwowych lub sędzia (Amtmann), 1 myśliwy, 1 rybak, 1 rzeźnik, 1 tkacz - płóciennik, 1 kowal, 1 krawiec, 1 karczmarz, 1 przędzalnik (Garnsammler).

W roku 1795 Kowalowice liczyły 412 mieszkańców.

Już w 1886r. działała gorzelnia, była ona czynna aż do 1939r., obecnie zaadaptowana na dom mieszkalny. W 1905r. jest jeszcze odnotowane istnienie młyna parowego, ale wówczas działał już tylko 1 młyn wodny (obecnie ruiny jego istnieją przy tzw. cofce zalewu "Michalice"). Działanie młyna wodnego jest jeszcze wymienione aż do 1930 roku.